مدل بندی گسل هندیجان با استفاده از روش پرتونگاری

گسل ها شکستگی هایی در پوسته زمین می باشند که در طول آنها تغییر شکل های قابل توجهی ایجاد شده است. مطالعه گسل ها در علوم زمین و مهندسی از جهات مختلف دارای اهمیت است. شناخت گسل ها در زلزله شناسی و مهندسی زلزله برای تعیین مناطق با پتانسیل بالای لرزه خیزی و رعایت فاصله مجاز ساختمان سازی تا گسل دارای اهمیت فوق العاده می باشد. هندیجان از لحاظ جغرافیایی در شمال غربی خلیج فارس یعنی در زیر پهنه ی دشت آبادان قرار دارد و نهشته های دوران های پالئوزوئیک و مزوزوییک که در زیر رسوبات پوششی قرار دارند، به صورت ملایم و با روندی شمالی- جنوبی چین خورده اند. هندیجان در زیر پهنه ی به تقریب چین خورده دشت آبادان قرار دارد. میدان هندیجان مانند یک طاقدیس با محور شمال- شمال شرقی و جنوب- جنوب غربی است. ساختمان هندیجان تحت تاثیر سیستم گسلی صفحه عربی با چین های ملایم با روند شمالی-جنوبی که از میدان خفجی (عربستان) تا ساختمان رگ سفید گسترش دارد و با امتداد شمال- شمال شرقی، جنوب- جنوب غربی در غرب ساختمان های هندیجان و بهرگانسر واقع است و آنها را تحت تاثیر قرار داده است و در واقع همان گسل مورد مطالعه در این پایان نامه می باشد. در ساختمان هندیجان رسوبات قدیمی تر (مانند سروک) در جهت شمال- شمال غربی، جنوب- جنوب شرقی جهت دار شده اند. اما افق های جوان تر (مانند طبقات آسماری- غار) بیشتر در جهت شمال غربی- جنوب شرقی جهت دار شدهاند. لرزه نگاری بازتابی یکی از ابزارهای مهم جهت شناسایی گسل ها به شمار می آید که از آن در نقاط مختلف جهان و نیز ایران در شناسایی ساختمان های زمین شناسی پیچیده استفاده شده است. با استفاده از داده های لرزه ای که عمق نفوذی تا حد چندین کیلومتر به داخل زمین را دارند و سپس پرتونگاری، می توان ساختارهای زمین شناسی را مدل نمود و به وجود گسل های پنهان که رخنمون سطحی ندارند و فعال هستند پی برد و آنها را مطالعه نمود. از جمله نشانه های فعال بودن گسل زمین لرزه های روی داده در منطقه ای است که گسل در آنجا وجود دارد لذا داده های زلزله نیز می تواند مورد مطالعه قرار گیرد. پرتونگاری روشی مهم برای مدل کردن دو و سه بعدی ساختارهای زمین شناسی و شامل یافتن مسیر انرژی لرزه ای از یک چشمه به یک دریافت کننده و محاسبه زمان سیرها و دامنه ها در طول این مسیر است. پرتونگاری در واقع برای بیان صحت داده های لرزه ای و همچنین تأیید آنها مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر ویژگی های پرتونگاری می توان به تعیین سرعت پرتوهای انتشار داده در ساختارهای مختلف زمین شناسی اشاره نمود.